 |
|
 |
 |
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
Marekkacz
Świeżak
Dołączył: 07 Maj 2008
Posty: 1
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 2 razy
Ostrzeżeń: 0/3
|
 Wysłany: Nie 22:53, 12 Paź 2008 Temat postu: Podstawy wiedzy o państwie referat 1 Geneza Pańtwa |
|
|
GENEZA PAŃSTWA
Podstawą ustalenia przyczyn i sposobów powstawania państwa jest jego
definicja. Dlatego na przestrzeni dziejów podejmowano próby wyjaśnienia nie tylko samej jego genezy, ale przede wszystkim ustalenia jego definicji. Jak zatem zdefiniować państwo?
Zadanie to nie jest tak proste jak by się pozornie wydawało. Wyróżniamy,
bowiem 5 typów definicji państwa:
Funkcjonalne
Strukturalno elementowe
Psychologiczne
Socjologiczne
Klasowe
ad.1.
Prekursorem definicji FUNKCJONALNEJ był w XVII Hugo Grotius, który
opisał państwo poprzez funkcje, jakie musi spełniając w danym układzie
społecznym. Uważał on, ze „państwo jest to zrzeszenie doskonale wolnych
ludzi w celu korzystania z prawa oraz dla dobra powszechnego”.
Funkcjonalność państwa podkreślali też J. R. Pennock i D. G. Smith,
których zdaniem państwo to „społeczna organizacja mająca rozstrzygającą władzę nad wszystkimi osobami zamieszkującymi określone terytorium i mającą za swój główny cel rozwiązywanie wspólnych problemów i zabezpieczenie wspólnych dóbr, a przede wszystkim utrzymanie porządku”.
ad.2
STRUKTURALNO-ELEMENTOWĄ Chyba najpopularniejsza definicja jako pierwszy stworzył Georga Jellinka,.. Opracował on klasyczną trójelementową koncepcję państwa, uwzględniającą 3 elementy: ludność, terytorium i władzę zwierzchnią rozumianą zarazem jako władzę suwerenną.
ad. 3.
PSYCHOLOGICZNE. definicje zainicjował Leon Petrażycki Twierdzi on
bowiem, iż państwo to zbiór wyobrażeń stosunków międzyludzkich. Uważał,
że takie stosunki zachodzą na płaszczyźnie kontaktów miedzy rządzącymi a
rządzonymi. Rządzący wydają określone decyzje i wymagają ich realizacji,
a obowiązkiem rządzonego jest wykonywanie tych decyzji pod groźbą użycia
przymusu państwowego. Jego zdaniem prawo i moralność nie są czymś
obiektywnym a ich istnienie zależne jest od emocji związanych z
zaistnieniem.
ad. 4.
Definicje SOCJOLOGICZNE. określają państwo jako zbiorowość
polityczną.. Zdaniem Wesołowskiego najsłynniejszego zwolennika takiej
definicji państwa państwo to zespół ludzi występujących jako
członkowie lub funkcjonariusze określonych instytucji posiadające z tej
racji pewne prerogatywy.
ad. 5.
Definicje KLASOWE są odmianą definicji socjologicznych, część z
nich pozostaje pod wpływem Marksa i Engelsa, którzy twierdzili, że
w panstwie rzadza klasy , z dominacją klasy posiadającej.
Jak zatem należy rozumieć pojęcie państwo? Początek ewolucji terminu sięga czasów starożytnych. U Greków mianem państwa określano polis, czyli miasto – Państwo. Rzymianie pod pojęciem civitas rozumieli gminę pełnoprawnych obywateli a samo państwo jako własność wszystkich res publica (rzecz publiczna) wraz z rozrostem terytorialnym państwa rzymskiego pojawiło się nowe pojęcie- „imperium”.
W wiekach średnich wprowadzono nazwę państwa jako kraju(terra) gdzie szczególną rolę odgrywało terytorium. Pierwsze nowoczesne wyrażenie określające państwo powstało we Włoszech w XVI w . użyto wtedy terminu stato od łacińskiego stare-stać i status -rzeczownik opisujący stan położenie i warunki bytu. Dopiero Machiavelli użył pojęcia stato , które odnosiło się do każdego państwa. Stato dało początek kolejnym terminom, takim jak L'Etat (francuski), State (angielski) ,der Staat (niemiecki).
W języku pol. Używamy słowa „państwo” które wywodzi się od „pan”, możliwości panowania, sprawowania władzy.Również nasi wschodni sąsiedzi posługują się pojęciem gosudarstwo, które w tłumaczeniu na j. pol pochodzi od „pana” (gosudar)
Geneza Państwa
Czym zatem jest państwo? Co powoduje, że mogły i nadal mogą
zaistnieć wymienione przez nas czynniki zmieniające ugrupowania polit.-
społeczne w państwo? Szukając odpowiedzi na to pytanie ponownie okazuje się, że nie może ona być jednoznaczna. Wpływa na nią, bowiem nie tylko czas, ale przede wszystkim ideologia i filozofia. Przyjrzyjmy się, zatem jak na przestrzeni dziejów zależnie od panującego ówcześnie
światopoglądu zmieniały się koncepcje mówiące o tym, co powoduje
wykształcenie się Państw i jaka jest ich geneza.
Starożytności Arystoteles
Zaczynając od najdawniejszych czasów, Arystoteles w dziele ”Polityka „
twierdził, że państwo powstało na drodze naturalnego rozwoju. Ludzie
łączyli się w rodziny,-> te w osady a następnie w ->miasta-państwa czyli
polis. Proces ten miał na celu osiągnięcie szczęścia i
samowystarczalnego istnienia. Zadaniem takiego polis miało być
zapewnienia ludziom cnotliwego życia, co miało być osiągnięte poprzez
zachowanie umiaru w działalności politycznej. Tą miara miala być rozbudowa ideii sprawiedliwosci.Pelnie szczescia dawaloby stworzenie ludzia takich warunkow by mogli osiagnac pelnie rozwoju materialnych i moralnych wartosci. Arystoteles sformułował tez ideę podziału zadań w
państwie. Wyróżniał w nim trzy czynniki władcze:
- obradujący był to czynnik najważniejszy, m.in. rozstrzygał o sprawach wojny i pokoju,
- rządzący, władza wykonawcza powinna być podporządkowana
zgromadzeniu,
- sądzący, który powinien orzekać zgodnie z prawem i naturalnym
poczuciem sprawiedliwości.
Sredniowiecze
W średniowieczu wykształciły się odrębne doktryny wyjaśniające genezę
powstania panstwa. Były to:
- doktryna teologiczna,
- patriarchalna
- patrymonialna.
Doktryna TEOLOGICZNA
Za twórcę pierwszej z nich uznaje się .Św. Augustyna, który upatrywał
genezy powstania państwa w działaniu siły nadprzyrodzonej.. Twierdził,
że to Bóg stworzył państwo, które stanowi jego ziemskie objawienie.
Zgodnie, bowiem z głoszoną przez niego teorią "ciągłego stwarzania"
świata materialnego. Bóg nie tylko stworzył świat, lecz także ciągle go
"napędza". Bez woli Boga nic nie mogłoby istnieć ani chwili i zapadłoby
się w nicość. Stąd istnienie świata materialnego jest ciągle
odtwarzającym się cudem Bożym. Poza tym jak wyjaśniał w swoim dziele
O państwie Bożym przejście od stanu przedpaństwowego do państwa
nastąpiło wskutek zepsucia się natury ludzkiej. Bóg dał człowiekowi
państwo, ale zrobił to z powodu grzechu; tak, więc gdyby nie upadek
ludzi, państwa by nie było.
Św. Augustyn historię ludzi postrzegał jako walkę dwóch porządków, jeden
to państwo boże pochodzące od Abla, drugi to państwo ziemskie wywodzące
się od Kaina. Ta polaryzacja miała uzasadnić wyższość, Kościoła nad
państwem świeckim. Augustyn dowodził, że między tymi państwami toczy się
nieustanna walka, w której zwyciężyć musi Kościół i ostatecznie dojść do
stworzenia państwa Bożego na Ziemi. Do tego czasu zamieszkujący państwa
obywatele musieli akceptować nawet złą władzę, która to również była
nadana ludziom z woli Boga realizującego swój plan.
Inny ważny myśliciel i teoretyk średniowiecza św. Tomasz z Akwinu,
który, znając nauki Arystotelesa, dokonał zracjonalizowania teorii o
boskim pochodzeniu władzy państwowej. Jego zdaniem państwo nie było
ustanowione przez Boga dla poskromienia grzesznego człowieka lecz tak
jak źródłem powstania społeczności ludzkiej była natura ludzka, tak i
władza państwowa pochodziła tylko pośrednio od Stwórcy, Tak wiec boska
była tylko zasada władzy, a każdy konkretny ustrój tworzyli ludzie. Św.
Tomasz sugerował jakoby państwo doczesne miało być drogą do zbawienia,
które mieli osiągnąć jedynie ci, którzy zachowywali hierarchie.
Hierarchia ta, czyli pewna naturalna nierówność ludzi miała wynikać z
rozumu. Mądrzejsi, zatem zajmowali pozycje ponad niemądrymi. Św. Tomasz
podkreślał też kwestię prywatnej własności jako warunku utrzymania
pokoju i porządku. Za najlepszą formę rządów uznawał monarchię, choć
ubolewał, że władca niezwiązany przymusem przestrzegania prawa dopuszcza
się często występków przeciw tym prawom.
Podobnie jak Św. Augustyn taki Św. Tomasz twierdził, ze obowiązek
posłuszeństwa wobec władzy jest nakazem natury jednakże ograniczonym.
Granicą tą była tyrania, nielegalne zdobycie władzy lub złe jej
używanie. Mimo to ostrożnie podchodził do określenia granicy, która
usprawiedliwiałaby bunt przeciw władzy nazywając często tyranię boską
karą za grzechy.
Doktryna PATRYIARCHARNA Patryiarcha-przywodca plemienny lub ludowy
Kolejną doktryną dotycząca genezy państwa była mająca swoje korzenie
jeszcze w średniowieczu, lecz rozwijająca się w wieku siedemnastym. Jej
twórcą jest Robert Filmer
Uważał on, że państwo powstało w procesie mechanicznego łączenia rodów w plemiona, plemiona w większe całości, aż do państwa włącznie. Działo się to przy zachowaniu zasady patriarchalnej władzy opiekuńczej.
W swoim dziele Patriarcha opierając się na cytatach z Biblii, starał
się wykazać, że król posiada władzę jako patriarcha swego narodu i
spadkobierca biblijnego Adama. Władzę państwową przyrównywał do władzy starszego rodu(wodza plemienia) sugerując, że jest ona sprawowana w interesie całego społeczeństwa.
Według Filmera państwo nie było wynikiem przemyślanych, planowanych
działań ale organizmem naturalnym warunkującym istnienie jednostki,
która ma w związku z tym naturalny obowiązek uznawać zwierzchność
władzy. Jego zdaniem w związku z powyższym najlepsza formą władzy jest
monarchia absolutna gdyż panujący pełni funkcję ojca w rodzinie, którą
jest społeczeństwo.
Doktryna PATRYMONIALNA
Doktryna patrymonialna sformułowana została w XIX w przez Szwajcara
Ludwiga von Hallera którego zdaniem źródłem powstania władzy państwowej
była własność ziemi. Przedstawiał on państwo jako efekt rozwoju
dziedzicznej własności z zachowaniem nie tylko prawa do samej ziemi,
ale i do sprawowania władzy zwierzchniej nad ludźmi ją zamieszkującymi..
Władza ta miała się oczywiście tyczyć się wszystkich dziedzin życia.
Nowozytnosc
Nowożytne teorie starające się wyjaśnić genezę państwa oscylują wokół
kilku zagadnień. Są nimi:
:
1) umowa społeczna
2) podbój
3) proces rozwarstwienia klasowego
4) teoria socjologiczna
5) teorię psychologiczna.
1)UMOWA SPOLECZNA
Zasada umowy społecznej mająca swe korzenie w starożytności rozwinięta
została w XVII i XVIII wieku. Grocjusz głosił tezę, iż państwo nie jest
tworem sił nadprzyrodzonych, ale samego społeczeństwa, które zdolne jest
stworzyć ustrój taki, jaki najlepiej odpowiada jego interesom
Zdaniem Grocjusza, cechą niezmiennej natury ludzkiej jest popęd
społeczny, co powoduje., że człowiek posiadał naturalny pociąg do
łączenia się z innymi ludźmi w celu rozumnego i zdrowego współżycia.
Grocjusz nowatorsko przedstawił też kwestię władzy, która jego zdaniem
mogła być przedmiotem obrotu. Gdyby lud w umowie przekazał władzę
jednostce, to była by to władza legalna nawet, jeśli był by to
absolutyzm. Jednakże każdy taki wybór musiał pociągać za sobą
konsekwencje uległości ludzi wobec obranej władzy. Uległość ta mogła
zostać wstrzymana jedynie w sytuacji złamania zasad umowy.
Koncepcja umowy społecznej z jednej strony dawała obywatelom swobody ale
z drugiej strony zdecydowanie mocniej zakorzeniała w nich poczujcie
obowiązku wobec władzy. W taki sposób stworzono fikcje, że prawa i
obowiązki rodzą się z autonomicznej decyzji
Innym zwolennikiem teorii umowy społecznej był Jean Jacques Rousseau.
Jego zdaniem stan natury nie przysparzał ludziom problemów, żyli oni,
bowiem w harmonii z naturą. Problem natomiast stanowiły klęski
żywiołowe, które zmusiły ludzi do jednoczenia się i dały początek życiu
osiadłemu i pierwszym ustabilizowanym związkom między ludzkim takim jak
rodzina. Rodzina zdaniem Rousseau zrodziła uczucia miłości, zazdrości,
próżności a te doprowadziły do wykształcenia się różnic majątkowych, co
z kolei zapoczątkowało konflikty. Aby im zapobiec należało, więc
stworzyć państwo mające władzę, która miała bronić słabszych. Opanowanie
jednak władzy przez bogaczy zaostrzyło jednak tylko konflikty i
spowodowało utrwalenie się podziału społeczeństwa podtrzymywanego przez
warstwy uprzywilejowane sprawujące władze. Tak więc aby uniknąć takiego
przejęcia władzy ludzie powinni najpierw podpisać umowę między sobą
zrzekając się swojego indywidualnego głosu na rzecz społeczeństwa i
akceptować jego wybór gremialny. Idealnym rządem wg Rousseau był rząd
republikański.
D.PODBOJU
Diametralnie odrębną od poprzednik doktryn była rozwijająca się w XIX w
doktryna podboju. Miała na to wpływ istniejąca w tym okresie sytuacja
społeczno-polityczna. Wśród przywódców i społeczności przeważały
nastroje nacjonalistyczne i pro wojenne.Teoria ta rozwinęła się w
szczególności w Niemczech dzięki pracom ekonomisty Eugene Duhringa,
który powstanie państwa wiązał przede wszystkim z działaniami sił
zewnętrznych.
Twórcą szczególnie upowszechnionej odmiany doktryny podboju był Ludwik
Gumplowicz - polski socjolog i prawnik. Według niego podstawowymi
kategoriami socjologicznymi są: walka i rasa. Uwazal ze od zarania dziejow antagonizm między plemionami prowadzily do trwalych konfrontacji zbrojnych wskutek czego powstaly panstwa pod rzadami plemion silniejszych, waleczniejszych. Gumplowicz uważał, że państwo stanowi
instrument panowania silniejszych nad słabszymi. Jego zdaniem każde
państwo zostało utworzone w drodze podboju, a władzę posiada rasa
zwycięska i ona reguluje wszelkie aspekty życia społeczno-politycznego w
państwie.
D.ROZWARSTWIENIA KLASOWEGO
Doktryna rozwarstwienia klasowego za której przedstawiciela uznaje się Fryderyka
Engelsa sugeruje, że historia społeczeństwa pierwotnego jest znacznie
dłuższa niż społeczeństwa państwowego. Engels początków państwa
dostrzega jednak już w okresie istnienia ustroju rodowo-plemiennego,
które nie znało własności prywatnej. Jego zdaniem państwo pojawia wraz
ze powstaniem własność prywatnej, co miało spowodować rozpad tego typu
społeczeństwa na nierówne klasy. W tym już zróżnicowanym społeczeństwie
pewne jednostki pełniły funkcje kierownicze lub też wykazywały talenty
wojownicze. Zaczęły one zdaniem Engelsa nabywać dobra, pozwalające im
uwalniać się częściowo od pracy produkcyjnej.
Tak więc Engels widział trzy przyczyny powstania państwa
1)wzrost wydajności pracy
2)ukształtowanie się własności prywatnej
3)rozpad społeczeństwa na klasy i powstanie w związku z tym sprzeczności
klasowych, niedających się pogodzić bez specjalnej siły przymusu, jaką
mogło stworzyć jedynie państwo.
Engels opisał też trzy drogi powstania państwa
1)droga klasyczna, którą przeszło państwo ateńskie, powstałe
bezpośrednio z przeciwieństw klasowych nurtujących społeczeństwo u
schyłku wspólnoty rodowej
2)drogę, jaką przeszło państwo rzymskie, na którego powstanie miał wpływ
istniejący konflikt między patrycjuszami a plebejuszami.
3)drogę, jaką przeszły plemiona germańskie, które na etapie wspólnoty
narodowej, zajęły tereny byłego imperium rzymskiego gdzie doprowadził do
powstania feudalnych państw zachodniej Europy.
D.SOCJOLOGICZNA- wyjaśnia geneza kładąc nacisk na interakcje pomiędzy poszczególnymi grupami społ.
Wariantem doktryn socjologicznych jest doktryna ograniczona, która
opracowywali m.in. A.Comte, O.Gierke, i H.Spencer, którzy porównywali
zjawiska społeczne do organizmu biologicznego.
O.Gierke traktował organizm społeczny jako organizmy posługujące się
specjalnymi organami, które działają w sposób podobny do funkcji części
ciała człowieka.Uważał że tworzenie się państwa, zbiorowosci spol., jest tak nie zbedna jak powstanie organizmow biologicznych.
H.Spencer, który opowiadał się za ograniczoną do minimum rolą państwa.
Sporządził katalog zakazów i nakazów dla państwa. Zasady te miały
gwarantować wolność obywatelom.
Comte natomiast głosił wizję nowej religii, w której miejsce Boga
miała zająć Ludzkość bezkonfliktowa, zorganizowana naukowo i pracująca w
celu utrwalenia rodziny, własności i państwa. Wspomniana Ludzkość miała
być stworzona przez przemysłowców i uczonych.
D.PSYCHOLOGICZNA
Za twórcę doktryny psychologicznej uważa się Leona Petrażyckiego, który
uważał, że istnienie państwa wynika z potrzeb psychicznych. Według niego
państwo powstało dzięki przeżyciom prawnym, emocjom, którym
podporządkowane są wszystkie przejawy aktywności społecznej. Władzę
państwową identyfikował z przeżyciami, które prowadzą do wykształcenia
się świadomości związanej z koniecznością poddania się woli pewnej grupy
osób. Wówczas na płaszczyźnie kontaktów pomiędzy rządzącymi i rządzonymi
zachodzą władcze stosunki międzyludzkie. Zdaniem Petrażyckiego, rządzący
ma prawo wydawać właściwe decyzje i egzekwować ich realizację, natomiast
rządzony jest zobowiązany do bezwzględnego ich wypełniania.
W UJECIU PRAWA MIEDZYNARODOWEGO
W ujęciu prawa międzynarodowego najwłaściwszą klasyfikację sposobów
powstania państwa możemy zaprezentować według kryterium rodzajów zmian, jakie powodują one na mapie politycznej świata. Wyróżniamy za
L.Antonowiczem cztery sposoby powstania państw:
1)zjednoczenie dwóch lub więcej państw, prowadzące do powstania nowego
państwa (np. zjednoczenie Niemieckiej Republiki Demokratycznej z
Republiką Federalna Niemiec w 1990r),
2)rozczłonkowanie państwa na dwa lub więcej nowych państw (np. rozpad
Czechosłowacji na Czech i Słowację 1993r),
3)secesja części terytorium państwa dająca początek nowemu państwu (np.
zapoczątkowane w 1860 r. wystąpienie z Unii 11 stanów południowych,
które utworzyły Skonfederowane Stany Ameryki),
4)uzyskanie przez terytorium zależne niepodległości w postaci nowego
państwa (np. uzyskanie przez Polskę niepodległości w 1918r
"Reasumując na przykładzie tych kilku przytoczonych doktryn i definicji
mających przybliżyć zmiany w pojmowaniu znaczenia określenia - państwo
dochodzimy do wniosku, iż postrzeganie państwa jako instytucji na
przestrzeni wieków było różnie definiowane. Mimo tego niektóre z
koncepcji są w dalszym ciągu kontynuowane we współczesnym świecie.
Chociażby klasyfikacja ustrojów Arystotelesa - wyodrębnił on trzy dobre
ustroje: monarchię arystokrację i polituję oraz trzy ustroje
zdegenerowane: tyranię, oligarchię i demokrację. Również doktryna
teologiczna- utrwalająca w świadomości społeczeństwa przekonanie o
nadprzyrodzonych właściwościach władcy o jego legitymizacji do
podejmowania najbardziej istotnych decyzji znalazła zastosowanie
szczególnie w okresie feudalnego absolutyzmu, kiedy służyła uzasadnieniu
nieograniczonej władzy monarchy."
To jest orginalny referta w sumie wersja ksiazkowa rozniaca sie od tej ktora byla na ćwiczeniach bo p.Jakubowski troszke ja inaczej poprowadzil
ale byla o niego prosba wiec prosze.
Post został pochwalony 2 razy
|
|
| Powrót do góry » |
|
|
|
|
 |
cartman
Licencjat
Dołączył: 05 Paź 2007
Posty: 284
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 2 razy
Ostrzeżeń: 0/3
Skąd: ja cię znam xD
|
| Wysłany: Nie 11:19, 18 Sty 2009 Temat postu: |
|
|
odśnieżam xD no prosze jaki artefakt mozna znalezc
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry » |
|
|
MarTiTa
Magister
Dołączył: 06 Gru 2007
Posty: 304
Przeczytał: 0 tematów
Ostrzeżeń: 0/3
Skąd: grupa Namber tuł
|
| Wysłany: Nie 20:40, 25 Sty 2009 Temat postu: |
|
|
a to moze byc jako esej?
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry » |
|
|
michalina
Doktor
Dołączył: 12 Paź 2007
Posty: 477
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 8 razy
Ostrzeżeń: 1/3
|
| Wysłany: Nie 21:30, 25 Sty 2009 Temat postu: |
|
|
marta... to jest treść referatu z pierwszych ćwiczeń....
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry » |
|
|
Owca
Abiturient
Dołączył: 05 Paź 2007
Posty: 115
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 1 raz
Ostrzeżeń: 0/3
Skąd: grupa 2
|
| Wysłany: Nie 21:41, 25 Sty 2009 Temat postu: |
|
|
ja miałam 1 pytanie na egzaminie z tego referatu 
o doktrynę socjologiczną i psychologiczną
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry » |
|
|
|
|
|
Możesz pisać nowe tematy
Możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
|
|
|
|
|
 |
|
